De Achterstraat die geen Achterstraat meer is

Door mijn persoonlijke interesse in het pand op Burgwal 10 ben ik aan de praat geraakt met Marius van de Wetering die daar op 5 April 1945 is geboren.

WOUDENBERG In 1870 werd Gijsbert van de Wetering door de gemeente aangesteld als klokkenluider. In 1890 heeft Barend dat over genomen. Na diens overlijden werd in 1928 Opa Willem van de Wetering de opvolger van Barend. Waarna Jan het stokje of het touw overnam van zijn vader en hem jaren heeft geholpen met het luiden van de klok, wat behoorlijk zwaar werk is.

Dit gebeurde in de Nederlandse Hervormde Kerk van Woudenberg. Zij hebben in het pand op Burgwal 10 gewoond in een oude boerderij die in 1953 is afgebroken en in 1954 is het huidige huis daar gebouwd.

Marius vertelde nog dat Wim en hij zaterdags moesten helpen met het onderhoud buiten de kerk en Willie hielp moeders in de kerk voor de dienst van zondag. De schuur die daar nog staat is vele jaren ouder en heeft dienst gedaan als gemeentelijke waag om varkens te wegen op een bascule. De varkens werden in een houten hokje gewogen aan de ene kant van de bascule en aan de andere kant werden er gewichten op gezet. Als er kaas werd gewogen ging de kaas op een papier aan de kant van de gewichten en de gewichten aan de andere kant.

Jan had 8 koeien, een koppel keuen en een paard. Het paard heeft zichzelf opgehangen aan het hek van het ijzeren brugje tegenover het boerderijtje, waar hij met zijn hoeven was afgegleden. Wat een drama! Vader Jan heeft tot 1957 dienst gedaan als koster en klokkenluider, dat werd handmatig gedaan en moest gedaan worden met z'n tweeën.

Vele jaren hielp ome Karel Vlastuin. Vanaf die tijd werd de klok elektrisch aangedreven. Zijn vrouw heeft dat toen overgenomen. Jan was getrouwd met Annie Kwakernaak. Zij kregen 3 kinderen; in 1941 Willie, in 1943 Wim en Marius op 5 April 1945 die mij vertelde dat toen hij geboren moest worden zijn vader op de fiets de dokter ging halen. Ze kwamen gezamenlijk terug en toen hoorden ze Marius al janken. Waarschijnlijk is dat de reden dat de Duitsers binnen 1 maand weg zijn gegaan.

Wim en Marius sliepen samen op zolder en hebben daar ook kattenkwaad uitgehaald zoals voetballen met de pispot (ik hoop dat die wel leeg was). De eerste straten van Woudenberg waren de Voorstraat, de Middenstraat en de Achterstraat, klinkt heel logisch. Tegenwoordig heten ze de Burgwal en de Schoolstraat.

Er woonde in de Achterstraat een deftig Heertje. Die vond die naam niet goed en doordat dit Heertje iemand kende bij de gemeente kreeg hij het voor elkaar dat de Achterstraat de Burgwal werd genoemd zoals ook het kasteel heette dat daar in dat deel van het dorp heeft gestaan.

In de Achterstraat woonde rond de jaren 50 op nr. 2 van Ginkel die handelde in kieppen. Op nr. 4 woonde Jan van Lunteren en op nr. 6 woonde eerst Budding en later van de Vliert; deze boerderij is prachtig geworden. Deze woning was rond 1875 van dominee Schuler tot Peursum die het huis later schonk aan de Hervormde kerk. Rond 1916 is er de boerderij gebouwd zoals hij er nu staat en fam. van de Wetering heeft tot 1948 de erfpacht gehad. Nr 8 en nr. 10 daar woonde rechts familie de Bruin en links Marius.

Naast Marius had je van Vulpen en daarnaast is Steef Vermeulen begonnen met zijn transportbedrijf. Daarnaast woonde Melis en Bets van Essen. Dan Willigenburg de melkrijder, het boerderijtje van Willem Veldhuizen en daarvoor hebben opa Willem van de Wetering en Berend van de Wetering nog gewoond. En als laatste huis is de familie Appeldoorn begonnen met het transportbedrijf.

Aan de overkant stond een huisje van Arie van Dijk. Daarnaast familie Meerbeek. Daar woonde juffrouw Koudijs van de Wilhelmina Bewaarschool bij in. Voor het paadje tussen de Achterstraat en de Middenstraat woonde de familie Blauw. En dat was toen het einde van het dorp waar de jeugd alle speelruimte had die ze maar konden bedenken.

In de jaren rond 1950 is dit allemaal gesloopt, nu staat er een vrijstaand huis met daarnaast een dubbel huis waar 2 generaties van de Wetering in hebben gewoond en daarnaast een blokje van 7 huizen met o.a. Kronenburg, v. Egdom, de Wit, Jans, Heintje van Essen, v.d. Zee en van Dijk. Ook deze huizen zijn verdwenen.

Achter de kerk staan nog steeds de oude huisjes, nog een stukje geschiedenis. Marius heeft op de school gezeten die nu de Julianaschool heet. Deze stond toen helemaal in de weilanden want rond 1960 zijn daar meer huizen gekomen. Zijn kameraad was Jan de Goede, een mooi span, schelmen zouden ze toen gezegd hebben. Bij het begin van het schooljaar gingen ze samen achterin zitten maar dat duurde niet zo lang of ze moesten uit elkaar voorin de klas zitten. Op een keer had Marius wat uitgevreten wat niet mocht en kwam politie van Garderen vertellen dat hij na schooltijd op het gemeentehuis moest komen. Hij moest aan een tafeltje strafregels schrijven. En het duurde maar en het duurde maar en eindelijk kwam van Garderen weer en zei dat hij Marius helemaal vergeten was. Ja, ja.

Politie van Garderen had een grote bouvier, daar had je wel ontzag voor. Zo was er iets met een brug bij de kanovijver, daar gingen ze met een koppel jongens en een paar zagen naar toe en zaagden daar het bruggetje af en in tweeën en zo konden ze mooi gaan varen (ik hoop dat het inmiddels verjaard is). Oh ja, als de regenton bij Kees Meerbeek vol was dan schopten die snotjongens hem om. Ze speelden ook vaak bij de kanovijver en het zwembad en als er ijs was kwam bakker Blokhuis met een koek en zopie naar de ijsbaan. Zondag 's-middags gingen ze met een koppeltje jongelui wandelen, binnen door naar Aart Jansen en zo de berg op naar de Pyramide, terugkomend langs de Zeisterweg.

In de Schoolstraat woonde slager Harskamp; daar was moeders klant en je had er fietsenmaker Bruggink. Er was een dubbel huis van de familie Voorsluis, dat staat er nu nog.

Vrouw ten Haafte stond regelmatig buiten te haken of te breien. Er was een gezegde in die tijd dat een paarde tand en een vrouwen hand nooit stil staan. Aan die kant stond een huisje waar fam. Koster in heeft gewoond. Met grote regelmaat gingen de familie Koster en v.d. Wetering sjoelen bij elkaar. En uiteraard de pastorie met een gebouwtje van de kerk er naast ,die voor verschillende doeleinden is gebruikt. Met dank aan de familie Schuurman voor het restaureren van de pastorie.

Aan de andere kant stond er de boerderij van Schimmel en Meerbeek. De peterolieboer Willem v. Dijk woonde ook op dat stukje.

Het Hanerik was een rijtje van 4 woningen. Daar woonde o.a. Hannes Meerveld en Hartman de accordeonspeler. Hannes had de bijnaam koelos, hij dreef koeien voor verschillende boeren en bracht ze naar de gezamenlijke meent bij de Grift en er raakte er nog wel eens een los van de kudde. Nu staat er een blokje van 3 huizen, op het hoekje woonde Gerrit en Gijsje Blotenburg.

Als laatste de tabaksschuur met er onder huisjes. Daar woonde Joppie de klompenmaker, Vermeulen en Hardeman. Die beloofde je een fietsje maar dan morgen. Daar zijn veel kinderen door in de maling genomen, want het bleef morgen. Marius en Betsie v.d. Wetering hebben 1 zoon die Arjan heet. Ze wonen nu op de Maarten van Rossumweg en ondernemen daar vandaan veel leuke dingen en ik hoop dat ze daar nog lang van mogen genieten.

Dit is een stukje geschiedenis van de Achterstraat die geen Achterstraat meer heet. Bedankt Marius voor dit leuke gesprek en dank aan Oud Woudenberg voor de foto's.

Politie van Garderen had een grote bouvier, daar had je wel ontzag voor

Jansje Goemaat