Uitvaartonderneming Van Krimpen-Statema
OndernemendWOUDENBERG In het centrum van Woudenberg, aan de Voorstraat, stond heerlijke koffie klaar voor een heel bijzonder bedrijfsbezoek. Want hoe vaak kom je in je leven bij een uitvaartonderneming over de vloer? Eigenlijk alleen op momenten dat je een verlies te betreuren hebt. Uniek dus om voor LetOp Woudenberg welkom te worden geheten voor een gesprek over een van de bijzonderste vormen van dienstverlening die er bestaat en waarvan we tóch allemaal vaak meerdere malen in ons leven gebruikmaken.
Sjoukje van Krimpen-Statema en Marianka Brouwer verrassen al direct bij de eerste slok uit de mok, als Marianka opmerkt dat de focus dan wel op de dood mag lijken te liggen, maar het vak van uitvaartbegeleider daar zeker niet mee gedefinieerd is. Integendeel zelfs. “Eigenlijk gaat ons vak niet zozeer over de dood, maar juist over de liefde en over speciale herinneringen waartoe het sterven in feite de aanleiding is.”
Het is de aftrap voor een mooi gesprek op een relatief nieuwe plek, want Van Krimpen-Statema is bijna twee jaar geleden van ’t Schilt naar de Voorstraat verhuisd. Daar staat de deur dagelijks open, vertelt Sjoukje. “We zitten hier altijd tussen tien en twee uur, zodat mensen even kunnen binnenlopen met vragen die ze hebben. Soms vragen ze nog om een batterijtje voor hun horloge, omdat hier altijd een juwelier heeft gezeten.”
Een goed afscheid helpt bij rouwverwerking
Voor Sjoukje kwam de dood ineens dichtbij door het plotselinge overlijden van een goede vriend, alweer negentien jaar geleden. “Ik heb toen mijn vriendin geholpen en ondersteund en merkte dat ik het fijn vond om dingen te regelen en organiseren. Ik heb een horeca achtergrond, dus het zat me ook al wel wat in het bloed. Voor mij was die ervaring een eye opener voor dit vak.” Marianka werkte als maatschappelijk werker in het ziekenhuis. Wat inmiddels wegbezuinigd is, had je toen nog wél: gespreksgroepen voor ouders waarvan het kind in het ziekenhuis was overleden. Eens in de zes weken kwamen die bijeen om ervaringen te delen en met Marianka en haar collega’s in gesprek te gaan. “Bij die ouders zag ik hoeveel een goed afscheid uitmaakte voor hun rouwverwerking. De hele begeleiding rond een uitvaart speelt daarin een cruciale rol. Dat inzicht inspireerde me om met de opleiding voor uitvaartbegeleider te starten en bij Sjoukje stage te gaan lopen.”
Inmiddels bestaat uitvaartonderneming Van Krimpen-Statema alweer zeventien jaar. Met naast het Woudenbergse kantoor tevens aula’s in Leersum en Maarn. Het begeleiden van een familie in de week voorafgaand aan de uitvaart is ook na zeventien jaar altijd weer een bijzondere ervaring, vertelt Sjoukje. “Het is heel bijzonder om mee te mogen lopen met mensen op zo’n intiem moment in hun leven, waar ze op hun kwetsbaarst zijn. Onze rol is om de familie goed te informeren over wat er mogelijk is. En dat is veel, want binnen de Wet op de Lijkbezorging is veel mogelijk. Wij kunnen daarom ook in situaties waarin persoonlijke keuzes heel belangrijk zijn, helpen vormgeven aan een afscheid waarop de nabestaanden positief kunnen terugkijken.” Daarbij wordt alle ruimte aan de familie gelaten om emoties te uiten en om eigen keuzes te maken voor de uitvaart. “Vaak weten mensen heel goed wat ze willen. Meestal faciliteren wij daarom vooral.”
Wit kistje ‘mag niet’
En dat is vaak al genoeg. Het luisterende oor, de rustige aanwezigheid op de achtergrond, het uithanden nemen van het vele regelwerk; mensen zijn ermee geholpen. Ook van wat je absoluut níet wilt, heeft Sjoukje ooit een schrijnend voorbeeld gezien. “Het is al triest als je spijt hebt van keuzes die je achteraf gezien anders had willen maken. Maar nog erger is het als een heel persoonlijke keuze niet ingewilligd kan worden. Zo ken ik het verhaal van een uitvaartondernemer dat dertig jaar geleden speelde. De ouders wilden hun kind begraven in een witte kist. Maar dat vond de ondernemer niet goed, want witte kisten ‘mochten niet’. Twintig jaar na dato had ik contact met deze mensen toen hun vader was overleden en wij de uitvaart verzorgden. Ze bleken nog steeds verdriet te hebben van die geblokkeerde keuze. Dat vond ik aangrijpend.”
Spreken of niet spreken: dat is de kwestie
In de aanloop naar de uitvaart behelst ondersteuning vaak meer dan je in eerste instantie zou denken. De hulp richt zich zich bijvoorbeeld op de herinneringen die familieleden tijdens de uitvaartdienst willen vertellen, legt Marianka uit. “We zijn weleens gaan wandelen met mensen om het verhaal met ze door te nemen. En wanneer zij het moeilijk vinden om een tekst op papier te krijgen, dan vragen wij om over hun vader of moeder te vertellen. Wij maken daar dan met elkaar een verhaal van.” De beslissing om te spreken, vinden mensen vaak een moeilijke. “Regelmatig zie je dat mensen na een paar dagen zelf besluiten om inderdaad te spreken. Wij vinden dat positief, omdat in onze waarneming het laatste woord de sprekers altijd een goed gevoel oplevert. Soms kan dat woord heel kort zijn, een paar herinneringen of een kort gedicht. Dat maakt voor hoe men erop terugkijkt niet uit. Spreken helpt bij de rouwverwerking.”
Als de koffiekop tot de bodem geledigd is, kijkt Marianka op haar horloge. Het is zachtjesaan tijd geworden om het werk te hervatten. ‘s Middags staat er weer een uitvaart op het programma.
Door: Baart Koster