Prachtige fiets- en wandeltocht “Rondje bevrijd Woudenberg”

WOUDENBERG Na verschillende lezingen en rondleidingen in het kader van 75+1 jaar bevrijding was er zaterdag 9 oktober weer een nieuwe activiteit: het Rondje bevrijd Woudenberg. Vanaf tien uur kon er gestart worden vanuit het Cultuurhuis.

De route kan de komende tijd op elk gewenst moment door iedereen worden gelopen of gefietst en loopt via de Schans, Ekris, Groenewoudsesteeg, Geeresteinselaan, J.F. Kennedylaan, het Van Rijningenpark, de Grifdijk, de Meent, Zeisterweg, De Heygraaf, Dwarweg, Meentsteeg, Slappedal, Ringepoel, Maarsbergseweg, Monnickendijk, Runmelaarseweg, Zegheweg, Groenewoudsesteeg en via Ekris weer terug naar het Cultuurhuis. Alles mooi omschreven in de Flyer Rondje bevrijd Woudenberg, die in het Cultuurhuis is te verkrijgen. Wanneer men kiest de route te fietsen is het wel veel afstappen. Dit om de mooie beschrijvingen en verhalen te lezen in de flyer en de prachtige plekken goed te kunnen bekijken, zoals de Groenewoudsesteeg. Dit pad wordt ook wel Kerkepad genoemd. De brug in het pad leidt over de Eeckrisse Wetering, één van de oudste watertjes, die zorgde voor de afwatering van het middeleeuwse Woudenberg. De Heer van Woudenberg en Geerestein heeft in een ver verleden de brug ooit eens uit rancune laten afbreken omdat hij niet wilde dat de Vrouwe van Groenewoude het pad gebruikte om de weg naar de kerk te verkorten. Dit gebied heet Het Voorbos. Rechts in het (niet toegankelijke) bos bevindt zich een oude eendenkooi. In het bos zou een tunnel van kasteel Geerestein uit moeten komen! Sporen zijn er echter nooit gevonden. Tot halverwege de twintigste eeuw werden hier festiviteiten zoals ringsteken met koetsen en andere spelen gehouden. Het kasteel van voor 1400 is ooit verwoest en na herbouw diverse malen verbouwd. De laatste keer door H.D. Hooft. Sinds enige jaren is het eigendom van Cannondale, fabrikant van moutainbikes en racefietsen. Het landgoed is nog immer eigendom van de familie Hooft van Geerestein.

Rond Woudenberg zijn in de oorlog verschillende vliegtuigen neergestort. Zo is in de Nieuwe Steeg (na de boswachterswoning) in de oorlog een V1 gevallen. Bij de J.F.Kennedylaan aan uw linkerhand bevond zich voor WOII De Maet (schaatsbaan van Woudenberg) en later het terrein voor diverse festiviteiten.  Bij De Kaneel passeert u de Oude Kaneelschedijk die naar het zwembad De Boschrand en de Kanovijver leidde. Bij de Wippeveldbrug zijn nog restanten te zien. Op de parkeerplaats gaat de tocht rechtsaf richting de sportvelden (vroeger het papenland) en we volgen het fietspad naar de brug over de Grift. Dit deel van de Grift tussen de Zeisterweg en de Dwarswetering (even ten noorden van deze brug) is in de 16e eeuw gegraven. Wanneer we op De Meent fietsen is het moeilijk voor te stellen dat hier vroeger overdag de koeien van de dorperboeren door een drijver naartoe werden gebracht om te weiden. De grond rond de Meent was een gemeenschappelijke weide die door veel boeren in het dorp gezamenlijk werd gebruikt. Wat verder zien we op afstand boerderij De Veenkampen. Da naam zegt het al, in het gebied ten noorden hiervan werd turf gewonnen. Het Treekermeer is eind 1800 door deze turfwinning ontstaan.

Ook in deze omgeving bevindt zich in het bos een recent gebouwde woning die iets noordelijke staat dan waar in het verleden huize Henschoten stond. Toentertijd bezit van de familie Van Asch van Wijck en waar van 1872 tot 1873 burgemeester J.B. de Beaufort heeft gewoond toen Huize Laanzicht werd verbouwd. Rond 1909 is het oude huis afgebroken. Aan de Zeisterweg stond vroeger Huize De Heijgraeff waar burgemeester P.A.G. baron van Heeckeren van Brandsenburg woonde. Tijdens WOII werd hij afgezet en vervangen door de NSB-burgemeester De Monyé. In 1994 is het huis afgebroken voor de nieuwbouw van Reinaerde, vroeger stichting De Heijgraaf. De portierswoning, een ontwerp van architect J. Pothoven Azn., staat er nog. De tuinmanswoning aan de andere kant van de oprit is al eerder gesloopt. Op De Heygraeff bij het bord met informatie over het Henschotermeer ziet u schuin rechts naast het witte metalen hek een zeer oude eikenboom. Deze werd in de tijd dat het gebied van het Henschotermeer nog een heideveld was door boeren als uitkijkpost gebruikt om de schapen te tellen. Bij de receptie van Euro Parcs aan de Laan van Laag Kanje stond oostelijk van de oude boom de boerderij van Oskam die in de oorlog een verzamelplaats van het verzet was. Bij een razzia zijn, nadat Jan Oskam en andere verzetsmensen waren gevlucht, mevrouw Oskam en buurtgenoten opgepakt en verhoord. Mevrouw Oskam heeft een maand op het Wolvenplein in Utrecht in detentie gezeten. Van de boerderij is niets meer te zien. 

Op de Meensteeg na 200 meter bevindt zich rechts het beekje de Heigraaf, in de vijftiende eeuw vanaf Valkenheide gegraven ter afwatering van het gebied. Een stukje langs de Meentsteeg stromend gaat deze dan noordwaarts onder de weg door richting de Zeisterweg. Tot aan de 18e eeuw stroomde hij langs de Zeisterweg richting dorp. Nu gaat hij met een duiker onder de Zeisterweg door en mondt de Heigraaf uit in de Grift. Bij de Maarsbergseweg stortte een Spitfire IX neer. De piloot, Sgt R. Holland, bracht zich met een parachute in veiligheid. De Monnickendijk is rond 1200 opgeworpen door monniken ter kering van overtollig water vanaf Maarsbergen. Het tracé loopt anders dan de dijk van vroeger want dan zou die nu dwars door de boerderij links van Jan van de Lagemaat gaan. Op twee derde van de afstand bevindt zich een rust- en informatiepunt. De Rumelaarseweg heette in de tijd van de monniken de Zeesloot en werd gegraven om af te wateren in de Luntersebeek. Langs dit traject ontwikkelde zich de Rumelaarseweg. De naam van boerderij ‘De Stulp’ is al heel oud en wordt ook op diverse oude kaarten vermeld. Bij de Randweg is op 24 december 1944 Leonard Arthur Unwin met zijn Typhoon neergestort en om het leven gekomen. 

De Zegheweg heette vroeger eerst de Zeesloot, later Zeghedijk en vervolgens Zegheweg. Het gebied heet al sinds vroeger Huisstede. De Groenewoudsesteeg was vroeger de enige toegangsweg naar kasteel Groenewoude. Links lag het gebied Daantgenshof dat in een ver verleden een tijdje afgesplitst is geweest van Groenewoude. Ongeveer bij de bedrijfsgebouwen van Stedin lag de vroegere toegangspoort tot kasteel Groenewoude. In 1382 is er voor het eerst sprake van Groenewoude. Na vele verbouwingen, verervingen en verkopen door diverse eigenaren is het tenslotte in bezit gekomen van Hendrik Daniël Hooft, die het in 1878 heeft laten afbreken. Het kasteel lag ten noorden van de huidige loods en het oude nog immer bestaande koetshuis. Hierin is nu accountantskantoor De Kruijff gevestigd. Het wapen met de drie haantjes van de gemeente Woudenberg is hier in 1696 ontstaan. Via Ekris eindigt de route weer in het Cultuurhuis. De flyer Rondje bevrijd Woudenberg is verkrijgbaar voor 1 euro in het Cultuurhuis. De verslagen en flyers van alle activiteiten in het kader van 75+ 1 jaar bevrijding worden gebundeld tot een mooi boekje. Donateurs van Oud Woudenberg krijgen dit gratis thuis bezorgd.

Stichting Oud Woudenberg