Vanaf 1889 de bakkerij aan de Voorstraat nr. 27
AlgemeenWOUDENBERG Er zijn nog officiële documenten geheten proces verbaal van de Burgemeester en wethouders. Gelezen een verzoekschrift aan den heer Lagerweij te Westbroek daarbij vergunning vragende tot het oprigten van ene bakkerij aan de Voorstraat 15 alhier. Op 4 April 1889 werd dit ondertekend door Burgemeester de Beaufort van Woudenberg .
De familie Cortus is als eerste in dit pand gestart als bakker; voorheen bakte hij brood aan de overkant van de Voorstraat. Na familie Cortus heeft de familie van Arkel de bakkerij uitgebaat. Deze is in 1945 gestopt en in de eind jaren 1930 heeft Willem v.d. Pol voor deze bakker gewerkt en op 29 Juni 1945 begint de geschiedenis van de Pol bakkerij.
Willem v.d. Pol werd geboren op de grens Putten – Nijkerk in 1919 (overl.1980). Zijn vader kocht land van Salentijn en liet daar een boerderij op bouwen. En zoals dat in die tijd was ging Kleine Willem lopend naar de lagere school in Nijkerk. In 1931 kwam hij van deze school en wou eigenlijk tuinder worden maar vader zei “brood hebben ze altijd nodig” dus werd hij bakker. En zo is het gegaan. Willem heeft een opleiding gevolgd in Amersfoort en heeft gewerkt bij bakkerij van Gent op de Noorderwierweg in Amersfoort. In 1940 leerde hij moeders kennen, Gerrie van Mheen (geb. 1921 overl. 2015). Zij woonde in Nijkerk, haar vader had op de singel in Nijkerk een grutterswinkel en brandde daar ook de koffiebonen zelf. Zij trouwden in 1945 en kregen samen 7 kinderen. Ab (1946), Ria (1947), Ali (1949), Jan (1951), Peter (1955), Gerdy (1956) en Willem (1960). De familie van den Pol woonde achter de winkel.
Toen Willem Sr. de bakkerij over nam stookten ze nog takkenbossen en kolen in een stenen half ronde oven. Dat was zwaar werk voor de bakker. Voor klanten droogde hij ook appeltjes en maggie en selderie. In 1962 zijn ze op gas gaan stoken. Vroeger had je wit en bruin brood, regeringsbrood, roggebrood, melkwit en beschuitbollen. Wat toen der tijd normaal was dat je bij de bakker, slager en kruidenier je spullen kocht die bij dezelfde kerk kerkte waar je zelf naar toe ging. Zo had iedere bakker zijn eigen klanten in 1 straat. Bij sommige kwam de ene week de ene bakker en de andere week de andere bakker.
Boven was de meelzolder. Het meel werd aan de zijkant in de steeg om hoog gewerkt. De bakkersknecht had daar ook een slaapruimte. Op deze meelzolder is menig feestje gevierd en ze hadden een soort gymzaal gemaakt. Ze hadden ringen en een schommel en meelzakken op elkaar, dat was de springbok. Daar is de liefde voor gymnastiek begonnen, voor alle kinderen. Ria V. heeft ook een opleiding van 2 jaar gedaan om als sportleidster aan de gang te gaan bij Longa. Vader Willem waarschuwde ze altijd dat ze uit moesten kijken dat er geen brand kwam. Een anekdote: Ab sliep op de meelzolder en had op een avond het deurtje van zijn kast open laten staan. Bij het wakker worden had de kat gejongd op Ab zijn trainingspak, hij was niet blij.
Ria V heeft na de lagere school de huishoudschool op de Beekesteinselaan in Amersfoort. Dat was 2 jaar en het derde jaar heeft ze het vak verkoopkunde erbij gedaan. In die tijd kreeg ze in de gaten dat het voor moeders best zwaar was met de bakkerij en 7 kinderen. Ze heeft toen de beslissing genomen om te gaan helpen in de bakkerij. Zij werkte in de bakkerij en hielp pa met het uit venten van de verse eigen producten. De oudste kinderen hadden op zaterdag ieder een eigen wijkje om te venten. Als ze midden in de winter naar klanten ging om brood te bezorgen deden sommige klanten het luikje open of de deur op een kier want het was zo koud maar dat de bakker het koud had maakte niks uit. Dat heeft ze 5 jaar met plezier gedaan. Zij trouwde in 1969 met Jaap Veldhuizen, ze kregen 3 kinderen. Ria V. heeft tussen 1967 en 1972 de opleiding gedaan van gezinsverzorgster en is een half jaar intern geweest in Amsterdam.
Dan komt de tijd dat voor vader Willem eigenlijk de leeftijd mee gaat spelen. Jan v.d. Pol is na zijn schooltijd en opleiding een aantal jaren gaan varen. In de jaren 74 /75 heeft Jan de keuze gemaakt om in de bakkerij te komen werken. Vader Willem en Jan besloten dat Jan bij andere bakkers het vak het beste kon leren. Zo kwam hij bij Bloemsma in Utrecht, die Jan vertelde dat hij nooit een goede banketbakker zou worden omdat zijn vader broodbakker was en hij was niet “Katholiek“. Ze zoeken nog steeds iemand die dit uit kan leggen.
Natuurlijk kende Ria P. (1954) en Jan elkaar al jaren maar met oud en nieuw in 73 /74 is het echt geworden, de bekende vonk sloeg over. In 1975 zijn ze getrouwd en het eerste half jaar heeft Ria nog in de winkel van haar moeder Fietje Kuijpers gewerkt maar de bakkerij en de slagerij valt niet te combineren. Ria ging de bakkerswinkel doen en leiding geven aan het personeel voor. En dan weet je alles van het vlees maar erg weinig van brood en banket, dat viel niet mee de eerste tijd maar Ria kennende pakt ze aan. Later heeft ze van Jan het banketbakken geleerd. Vader Willem heeft nog een tijd meegewerkt in de bakkerij en Ria P heeft veel respect gehad voor haar schoonvader dat hij mee ging in de veranderingen. Samen kregen ze 3 kinderen, Sonja (1978), Willem (1981) en Jan Albert (1985). Jan Albert heeft nog de opleiding voor bakker gedaan maar is hier niet mee verder gegaan.
Het meeste personeel heeft jaren gewerkt voor bakker Willem en Jan v.d. Pol. Hierbij is vertrouwen belangrijk en sociaal betrokken zijn naar personeel en klanten. Voorbeelden hiervan zijn : jaren geleden was er een mevrouw die om half vier in de nacht belde of Ria het halfje brood nog kwam brengen. Ria bevestigt dat ze kwam maar in de ochtend mevrouw haar dochter gebeld want Ria was ongerust. Blijkt dat de diabetesspiegel veel te hoog was en daardoor was mevrouw in de war. Ze moest met spoed naar het ziekenhuis. Later ging Ria een bezorging doen bij een klant, trof ze haar aan terwijl ze net gevallen was. Geen probleem voor Ria, gelijk dr. van de Korput bellen. Waarop de dokter zegt: “jij bent ook van alle markten thuis“, gewoon sociaal. Een anekdote: Klant belt op om te vragen hoeveel kletskoppen er in een ons gaan en hoeveel kattentongen? Geef dan maar een half ons kletskoppen. Er was toen nog geen digitale weegschaal en je gaf nooit te weinig. Of de bekende vraag: heeft u ook bokkenpootjes? Nee, want dan loop ik zo ongelukkig.
In 1998 gebeurde het dat om 5 uur in de ochtend werd aan geklopt bij de winkel. Ria ging poolshoogte genomen. Daar stonden 8 wielrenners op de stoep met de vraag, hebben jullie misschien koffie voor ons? Want zij waren onderweg van Noord Holland naar de Achterhoek en hadden zin in een bakkie met wat erbij. Geen probleem voor Jan en Ria, dit hebben deze mannen 4 a 5 jaar zo gedaan. Zo hebben Jan en Ria 41 jaar fijn samengewerkt. Ondertussen begint Ria een tweede winkel in Maarn. Dat was in 2004. Deze winkel heeft ze 12 jaar gehad met veel plezier. Samen met de VVV, oud Woudenberg en de gemeente hebben Jan en Ria een eetbaar souvenier ontwikkeld en dat is praline bonbon geworden genaamd “De Pyramide”.
Dan wordt het juli 2016 en wordt Jan ziek helaas, ongeneeslijk en hij overlijdt op 3 dec 2016. Dat was een vreselijke klap voor familie, vrienden en eigenlijk ook voor het dorp. Maar Ria moest weer verder, de winkel in Maarn na 12 jaar gesloten en na een week de winkel in Woudenberg weer open. Dit kon ze omdat ze alle steun had van bakker Bert de Lange en het vaste winkelpersoneel. Zolang de winkel nog van Ria is blijf ik hier werken, zei Bert. Ria heeft hier veel steun aan gehad. Ook voor het winkelpersoneel is het nooit te veel geweest.
In 2020 heeft Ria besloten om te stoppen met de winkel na 45 jaar. Ria woont nog steeds boven de winkel op de meelzolder en zit daar voorlopig prima. En ze werkt vrijdagochtend en zaterdagochtend nog met veel plezier in de winkel. Nu is het geval dat 2 kleinkinderen Jan en Willem van 13 het plan hebben opgevat om later de bakkerij weer over te nemen, dan zou het weer bakkerij van den Pol worden.
Toch wel een prima vooruitzicht. Beide Ria’s bedankt voor het vertrouwen en het gesprek.
Wie weet ooit weer bakkerij van den Pol
Janny Goemaat
