Een eeuw van kruidenier naar Supermarkt

WOUDENBERG Begin 20-ste eeuw zijn opoe en opa van Dijk begonnen met de kruidenierswinkel op de Voorstraat no 15. Voor die tijd ging opa van Dijk met de hondenkar langs de boeren met de duvel en z’n ouwe moer. Opoe van Dijk stond in de winkel en verzorgde de kinderen en het huishouden.

In die tijd leende je nog geen geld bij de bank; opa leende het bij een handelaar in tabaksartikelen “De Snuifmolen Pruimtabak“ uit Amersfoort. Zij hadden 4 kinderen waaronder Marie. Zij was de derde in het rijtje. Marie kreeg kennis met een jongen uit Maarn en wel Sander van Ee. Zij trouwden in 1933.

Sander van Ee werkte in het begin als bakker bij bakkerij Schimmel en nog een tijdje bij van de Wetering de eierboer (Kors eenarm). Deze Sander heeft in 1933 de winkel van zijn schoonouders overgenomen en toen is het De Spar geworden (Door Eendrachtig Samenwerken Profiteren Allen Regelmatig). 

Dat was een huisje met een gang in het midden met rechts de winkel en links huurde Reusje Kramer (volgens mij was dat een klein mannetje). In de winkel werden ook eieren en groenten verkocht uit eigen tuin. Deze winkel werd in 1937 afgebroken en de nieuwe winkel werd in 1939 geopend. 

Toen ze moesten evacueren in 1940 werden alle levensmiddelen die ze hadden meegenomen naar opa van Ee in Maarn met de taxi want opa van Ee was taxichauffeur.

Sander en Marie kregen 7 kinderen waarvan er 1 heel jong overleed. Rein was de oudste, geboren in 1935 en Gert was de hekkensluiter, hij is in 1944 geboren. In die tijd was het armoe en Gert heeft als wiegje een stijfselkissie gehad (dat had niets te maken met het liedje, mijn wieggie was een stijfselkissie).

Armoe door te weinig eten hebben ze niet gekend, er werd veel handel geruild. Eind van de oorlog tijdens het opblazen van kruispunt de Poort heeft de familie van Ee in de kelder onder het huis gezeten met ome Karel en tante Ger Hôster. Tot eind van de oorlog ging Sander met de transportfiets langs de deur. Later kreeg Rein een auto en werd er afscheid genomen van de transportfiets.

Daarna kwam de tijd dat de kruideniers de bestelboekjes bij de klanten gingen ophalen en de dag erna de bestelling kwam thuisbezorgen. Dat was bij De Spar van Ee vaak dochter Alie die dat deed. De laatste bezorgklant was Brouwer. Die woonde in Maarn naast de boerderij van Gert. 

In de winkel de bekende toonbank waar veel los werd verkocht zoals een buultje suuker of een pond greune zeep. Marie weckte en zoutte groente en verkocht dit in de winkel. 1 of meerdere varkens hadden ze achter het huis in een grote tabaksschuur. De winkel van 1939 was rechts winkel en links wonen en in de loop der tijd is de woonkamer erbij gekomen en later is er naar achteren aangebouwd.

In de tijd dat Sander nog eigenaar was moest er een telefoonkabel vanaf het Gemeentehuis naar de Heygraeff getrokken worden, zo zou er een steunpaal moeten komen voor de winkel. Sander gaf daar toestemming voor en kreeg als dank een foto in een lijst van Burgemeester van Woudenberg J.B. De Beaufort met een bedankbriefje op de achterkant. 

In de jaren 50 kwam er uitbreiding van Woudenberg zoals De Uitleg en de Emmastraat en de Maarten van Rossumweg, de Beatrixstraat, Irenestraat en de Ekris. De Spar van Ee ging mee in die groei. 

Gert is in 1950 naar school gegaan. Eerst 3 jaar in de oude school en daarna 3 jaar op de Jan Ligthart school. Hij kijkt er met plezier op terug. Na de lagere school is hij 3 jaar naar de Ulo Amersfoort gegaan. Deze heeft hij niet volbracht maar er was een kruideniersvakschool in Utrecht waar hij binnen een half jaar de opleiding wel volbracht. Deze school was alleen in Utrecht, dus uit heel Nederland kwamen leerlingen en om deze reden begon de school pas om half tien. Warenkennis was heel belangrijk, zoals thee en koffie soorten, peulvruchten en rijstsoorten.

De tijd kwam dat Gert het zou overnemen van vader Sander, en dus op naar De Bank Vlaer en Koll die 1 ochtend in de week open was en daar zat dan Meneer Pellemos. Maar deze man kon niet zelf de beslissing nemen, ze moesten naar het hoofdkantoor in Utrecht. Sander en Gert nette kleren aan en op naar Utrecht (ik zie het helemaal voor me, Gert z’n colbertje aan, stroppie voor). 

Een Baron beheerde het hoofdkantoor en vroeg Gert: wat weet je van levensmiddelen, ken je de soorten thee, koffie en rijst, geen probleem voor Gert. Gert moest nog antwoord geven op de vraag: hoeveel wil je lenen? En klaar was Gert. Ze zijn zeggen en schrijven 15 minuten binnen geweest en het was geregeld. Daar moet je in deze tijd om komen. Op naar de notaris en zo heeft Gert eind 1965 de bestaande winkel overgenomen.

Het gezin werkte tot die tijd in de winkel maar het werd drukker dus moest een winkelmeisje aangenomen worden van buiten het gezin. Bij het sollicitatiegesprek vroeg de moeder van het meisje of ze tussen de middag mee mocht eten bij Gert en Greet en dat gebeurde ook (heel normaal in die tijd). Rond 1970 werd het een zelfbedieningszaak met de tabaksschuur achter het huis als magazijn. Sander bleef wel een paar keuen en kieppen houden om wat omhanden te hebben en hij had een volkstuin op het Schilt.

In de jaren dat Gert en Greet in de winkel zaten is een keer of 7 de boel verbouwd. De wisseling van De Spar naar Super de Boer in 1994 en 11 jaar bezig geweest met een vergunning te krijgen voor de huidige nieuwe Super de Boer. De laatste 2 van de 11 jaar was er een noodwinkel op de huidige parkeerplaats. De eerste 2 jaar in de nieuwe winkel was de heer Lulofs eigenaar. Daarna is de formule veranderd in Jumbo en wordt de winkel gerund door Patrick en Ria Kolfschoten en hun team.

In 1969 zijn Gert en Greet getrouwd en de winkel is mee gegroeid met het dorp. Zij kregen 3 kinderen. Marcel (1969), Ilse (1971) en Sabine (1973). Met het gezin hebben ze 20 jaar in Maarn gewoond en hadden daar een manege. Later gingen ze wonen op de Maarsbergseweg 61 en nu op nr. 33. In 2006 zijn Gert en Greet gestopt met de winkel. Aangezien de 40 jaar Super de Boer voor Gert en Greet van Ee een behoorlijke historie heeft, hebben ze voor de afscheidsreceptie ruim 600 uitnodigingen verstuurd.

Op mijn vraag “waar zijn jullie zo al mee bezig” is Gert zijn antwoord: “Snipperdagen opnemen, genieten en proberen gezond te blijven”. Want ook ziekte gaat hun deur niet voorbij. Gert en Greet hebben een pracht camper waar Gert zijn groot rijbewijs voor moest hebben. Dat lukte, terwijl er mensen waren die zeiden “dat lukt je niet“. Maar dat moet je niet tegen Gert zeggen, dat is voor hem dan een uitdaging en hij doet het dan gewoon. Al jaren zijn ze op reis geweest en genoten, dat is ze wel toevertrouwd.

Gert en Greet bedankt voor het gesprek en ik wens jullie nog goede jaren toe. 

Janny Goemaat