Hadish met zijn vrouw en dochtertje. Hun zoon was naar school.
Hadish met zijn vrouw en dochtertje. Hun zoon was naar school. / foto: Quirine van Mourik

Hadish vluchtte met gevaar voor zijn leven uit Eritrea en kwam thuis in Woudenberg

Mensen verlaten niet zomaar hun geboorteland. Zo'n besluit neem je niet lichtvaardig. Na je vertrek zal niets meer hetzelfde zijn en soms is het maar de vraag of je welkom bent in je nieuwe land. In deze rubriek vertellen we de verhalen van enkele nieuwe Woudenbergers.

Hadish en zijn vrouw zien er uit als normale gelukkige verliefde twintigers. Een stralend koppel met twee mooie blije kindjes. Hadish werkt als kok in Amersfoort en zijn vrouw volgt een opleiding. Hun droom is om, als hun kinderen wat groter zijn, samen een eigen bedrijf te starten. Niets doet vermoeden hoe moeilijk de weg hier naartoe is geweest. We volgen de route van Hadish van Eritrea naar Woudenberg.

Eritrea

Eritrea was een provincie van Ethiopië tot het in 1993 de onafhankelijkheid uitriep. President Afewerki is er sindsdien aan de macht. Er zijn sinds 1993 geen verkiezingen geweest. In Eritrea wonen zo’n 5 miljoen mensen. In Eritrea is geen persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting en religie zijn beperkt. Willekeurige arrestaties, gedwongen verdwijningen, marteling en lange detenties zonder toegang tot een advocaat of zonder aanklacht komen veel voor. Daarnaast moet iedere bewoner van Eritrea van tussen de 18 en 50 jaar in dienst. Officieel voor 18 maanden, maar in de praktijk moeten mensen jaren en soms zelfs tientallen jaren zwaar werk verrichten. Jongens en meiden worden vanaf 16 jaar militair getraind. (bron: Amnesty International)

Moederland

Ondanks de problemen in Eritrea houdt Hadish van zijn land. Het is de plek van zijn oorsprong. Een mooi land met goede tradities, goed weer, bergen en ruimte om zelf je eten te verbouwen. "In Eritrea helpen de mensen elkaar, zelfs als je bijna niets hebt deel je dat. Iedereen is heel gastvrij. Niemand wil zijn land, dorp of familie verlaten. Maar ik had geen keuze. Toen ik 18 werd moest ik in dienst. Normaal geen probleem, zelfs in oorlog is het beter. Dan bescherm je je land. Daarvoor had ik wel in dienst gewild. Maar deze situatie is niet leefbaar. Je weet niet wanneer het eindigt, je mag je familie niet zien, kunt niet zeggen en schrijven wat je wilt en zelfs trouwen wordt je bijna onmogelijk gemaakt. Na drie dagen ben ik gevlucht."

De vlucht

Ik mis mijn moeder in Eritrea, maar hier ligt onze toekomst.

Samen met een paar anderen is Hadish gaan rennen. Het is dan 2007. Met gevaar voor zijn leven, want als je gepakt wordt, word je neergeschoten. "We renden door de woestijn. Zonder eten, zonder water. In je eigen land, waar je geboren bent! Ik ging naar Ethiopië, maar ook daar was het niet veilig." Er is nog steeds strijd tussen Ethiopië en Eritrea. Van Ethiopië ging Hadish naar Sudan, daarna naar Egypte en via een gevaarlijke tocht door de Sinaï kwam hij in Israel. Daar vond hij werk als kok bij een goede baas, waar hij bijna vijf jaar werkte. Van zijn salaris kon hij zijn familie helpen. "Je leeft niet alleen je eigen leven, je kijkt naar wie hulp nodig heeft," zegt Hadish. In Israel mogen vluchtelingen vijf jaar verblijven en werken, maar dan moeten ze weg. Opnieuw was Hadish zijn leven niet zeker. Via Rwanda reisde hij naar Uganda en Sudan. Daar ontmoette hij zijn Eritrese vrouw. Ze zijn in Sudan getrouwd en kregen er hun eerste kind."

Naar Europa

Hadish en zijn gezin konden niet in Sudan blijven. "In Afrika worden dieren nog beter behandeld dan vluchtelingen. In Sudan dwong de politie je om te betalen. Ze lieten mannen en vrouwen zich helemaal uitkleden om te zoeken naar geld. In Egypte werd je door de politie geslagen als je niet snel genoeg betaalde. Vrouwen namen ze mee om te verkrachten. Daarom ging ik naar Europa. Omdat de reis te gevaarlijk was, ging mijn familie naar Ethiopië. Via Libië, Italië en Duitsland kwam ik in Nederland. Als ik alles vertel, kun je boeken volschrijven. De boot was bijna gezonken en ik heb anderhalve dag door de Sahara gezworven zonder water bij 60 graden Celsius. Alle problemen zijn in 2015 geëindigd in Nederland."

De eerste jaren waren moeilijk voor Hadish. In Europa zijn weer andere talen, tradities en weersomstandigheden. "Ik heb moeten leren wat je nodig hebt in Nederland en wat je daarvoor moet doen. Het leven alleen gaf veel stress. Maar ik heb hier alle rechten gekregen. Ik heb een opleiding gevolgd, mijn rijbewijs gehaald, veel vrijwilligerswerk gedaan en uit de uitkering gekomen. Als gezonde man moet je voor jezelf en je familie zorgen. Als mensen zien hoe goed ik het nu heb, dan denken ze dat wij hier zijn voor geld. Sommige mensen oordelen meteen als ze je kleur zien. Maar luister eens naar het verhaal van een vluchteling. Mensen verlaten niet zomaar hun land."

Woudenberg

Na het AZC in Heerhugowaard kwam Hadish in 2016 naar Woudenberg. Daar vond hij in Joke Bekkenes van vluchtelingenwerk zijn tweede moeder. "Zij was de eerste die mij welkom heette in Woudenberg en heeft mij met van alles geholpen. Drie jaar geleden kon ik mijn vrouw en zoon naar Nederland halen. Joke was er steeds voor ons. We werden bij haar thuis uitgenodigd en toen mijn vrouw weer zwanger was ging ze mee voor de echo's. Ik mis mijn echte moeder, maar alles wat onze kinderen hier kunnen doen en leren, kan niet in Eritrea. Als ouder moet je denken over de toekomst. Ik voel mij thuis hier in Woudenberg. Wij zijn Joke en iedereen die ons geholpen heeft zo dankbaar!"

Eritrea