Column Bert Bosman, Fractievoorzitter ChristenUnie Woudenberg

Stel de initiatiefnemer voorop

Is de overheid er voor de burger of zijn de burgers er voor de overheid? Het antwoord lijkt simpel. ‘De overheid is er voor de burger’ zou je zeggen. De werkelijkheid is ingewikkelder. Overheid en burger dienen samen te spelen. Burgerschap is een activiteit en de overheid dient deze activiteit. Samen bouwen aan de samenleving waarin we wonen.

Ik wil een pleidooi voeren voor een overheid die focus heeft om burgers te helpen. Ook in de Woudenbergse gemeenteraad bekruipt me soms het gevoel dat er veel werk wordt gestopt in bestudering van regels en kaders. Burgers die een Initiatief nemen dienen aan allerlei voorwaarden te voldoen om hun plannen gerealiseerd te krijgen. Daar is op zichzelf niets mis mee. Het is goed dat we een aantal afspraken met elkaar hebben gemaakt waarlangs we onze samenleving willen besturen en waarin we rekening houden met allerlei consequenties die het initiatief heeft.

Het is de kunst om steeds de individuele initiatiefnemer voorop te stellen. Iedere burger is het waard om zelf de consequentie te ervaren van de keuzes die hij maakt in de Woudenbergse samenleving. Dat betekent dat we hem/haar uit moeten kunnen leggen waarom iets wel of niet wordt goedgekeurd. Dat geldt in het sociaal domein waar zorg niet alleen als een recht maar ook als dienst dient te worden ervaren. Het geldt ook bij bestemmingsplanwijzigingen. Geen bestemmingsplan is hetzelfde. Het is een uitdaging om steeds weer oog te houden voor elke bijzondere context en doelstelling die is geformuleerd. De laatste tijd is een paar maal geroepen dat we moeten oppassen voor precedentwerking of zelfs voor willekeur. Zodra dit wordt gezegd word ik alert. Wanneer je bang bent dat de ene toezegging de andere uitlokt en daar je besluit op baseert loop je kans op een ongewenste juridificering van de samenleving. Dan 

is de overheid niet meer dienend maar schrijft ze slechts voor. Regels hebben immers de functie om toegepast te worden en het effect te hebben waarvoor ze zijn opgesteld

Een ander woord dat de afgelopen periode in ieder geval twee keer in de raad is gebruikt is de metafoor ‘salamitactiek’. Alsof de initiatiefnemers bewust op meerdere kleine onderdelen concessies van de gemeente vragen die ongewenst zijn. Door het gebruiken van deze metafoor worden de afzonderlijke initiatiefnemers weggezet alsof hun initiatief niet bij kan dragen aan het goede voor de Woudenbergse samenleving.

Andersom geldt natuurlijk ook dat maatregelen van centrale overheden (de Europese of de Nederlandse) niet ten koste mogen gaan van een rechtvaardige behandeling van individuen. Wat dat betreft heeft de provincie straks een verantwoordelijke taak en dient elke afzonderlijke Woudenbergse boer recht te worden gedaan wanneer de stikstofmaatregelen concreet worden gemaakt.