Column Michel Hardeman, fractievoorzitter CDA

Allemaal doorboeren

De stikstofplannen van de rijksoverheid sloegen twee weken geleden in als een bom: hoewel de stikstofuitstoot al jaren flink daalt, is dat niet genoeg om te voldoen aan de Europese vogel- en habitatrichtlijn. In sommige gebieden moet de uitstoot met wel 95% omlaag om de natuur te laten herstellen. Voornaamste boosdoener: de landbouwsector. Einde oefening voor de boer, zou je zeggen. Of niet? We weten nog niet wat de plannen van het kabinet voor de agrariërs in en rondom Woudenberg betekenen, maar het ziet er niet best uit. In het gunstigste geval moet de uitstoot 12% omlaag, maar 47% of 58% is niet ondenkbaar. De provincies zijn nu aan zet om met plannen te komen waarmee de stikstofuitstoot drastisch beperkt wordt. Iets wat je nu wel vaker ziet: Het Rijk bepaalt wat er moet gebeuren en provincies of gemeenten mogen het uitvoeren. In de gemeenteraad werd terecht de vraag gesteld aan wethouder Molenaar wat Woudenberg voor zijn agrariërs kan betekenen, maar de gemeente is niet aan zet; de bal ligt bij de provincie. Begrip tonen en de discussie op de voet volgen lijkt nu het hoogst haalbare - en dat is wat de wethouder doet. 

Wat vinden wij hier nu als CDA Woudenberg van? Om te beginnen voelen we mee met onze agrariërs. Je zult maar net stevig in je bedrijf hebben geïnvesteerd en dan krijg je zo’n ramptijding uit Den Haag. Je zoon of dochter wil je bedrijf later van je overnemen en leest dan dit in de krant of ziet het op het nieuws. Hoe ga je daarmee om? Nogal wiedes dat je dan ‘s nachts naar het plafond staart en met je kinderen bespreekt dat ze maar wat anders moeten gaan verzinnen om later brood op de plank te krijgen. Wat me ronduit stoort, is de beeldvorming: Er wordt nu net gedaan alsof iedere agrariër met hooivork en trekker het Malieveld ondersteboven wil keren. Terwijl de sector al forse stappen heeft gezet op het gebied van verduurzaming en innovatie. En uit een rondvraag van 

Nederlands Agrarisch Jongeren Kontakt en KRO-NCRV blijkt dat driekwart van de jonge agrariërs dolgraag wil overschakelen op deze verantwoorde manier van landbouw. Juist die toekomstgerichte boeren jagen we nu de gordijnen in, terwijl ze eigenlijk helemaal niet van plan waren om actie te gaan voeren. Totaal onnodig. Wat hier mist, is een plan dat de beschikbare miljarden voor de sector zo inzet dat we agrariërs de draai naar de toekomst kunnen laten maken. Bij de boodschap: “Zo kan het niet langer”, hoort dus ook een tweede boodschap: “En wij gaan je helpen”. Dat laatste ontbreekt nu volledig. Dan moet je niet raar opkijken dat de sector verontwaardigd reageert, want niemand weet waar hij of zij nu aan toe is - er ligt immers alleen een zeer alarmerende boodschap. En die stikstofuitstoot is echt niet alleen het probleem van de boer, maar van ons allemaal. Nu lijkt het erop dat alleen deze sector aangepakt gaat worden. Ooit vertrouwde een econoom me jaren geleden al toe: “Zo lang de consument niet bereid is om in de supermarkt een normale prijs voor vlees, kip en zuivel neer te tellen blijf je kiloknallers houden en dwing je agrariërs tot de race naar de bodem.” Krijgt de boer een fatsoenlijke prijs, dan hoeft het minder grootschalig, kan het nog milieuvriendelijker, innovatiever, beter. Zo bezien ligt de bal niet bij alleen bij de boer, het Rijk en de provincie, maar ook bij Brussel - en uiteindelijk ook bij u en mij. Bij ons allemaal dus.