100 jaar geleden is de fietsenwinkel op de Voorstraat 53 gestart door Toon van Domselaar

WOUDENBERG Wij zijn voor dit gesprek in de oudheidkamer bij elkaar gekomen, daar was een reden voor. En wel de volgende: zwager en oom Thijs van Domselaar (broer van Jan) woonde in Canada en is vorig jaar overleden. Deze had een schilderij in zijn bezit met zicht op de Geeresteinselaan en het oude gemeentehuis. Het was zijn wens dat dit schilderij weer naar Woudenberg ging.

Voordat hij overleed heeft hij alles geregeld om dit voor elkaar te krijgen en het schilderij heeft nu een prominente plaats op de heerd. Het kon de goedkeuring van de dames wegdragen.

We beginnen met Anthonie van Domselaar, Toon (geb.1896 overl. 1971). Hij is geboren in de Meent in Woudenberg en Lambertha van de Berg (geb. 1899 overl. 1985), zuster van de ouwe Kees van de Berg. 

Deze woonde later tegenover het kerkhof, de meesten weten dan wie we bedoelen. Na zijn schooltijd heeft hij een aantal jaren bij een fietsenmaker in Nijmegen gewerkt. Dat was voor toentertijd een eind bij Wombarg vandaan. Opa Toon is in 1922 begonnen op Voorstraat 49. Later heeft Gart Inkenhaag in dat huis gewoond.

Wat nu de winkel is was een boerderij van opa v.d. Berg aan de rechter kant en Wout en Cor van Nieuw Amerongen woonden links in het boerderijtje met z’n gezin. Na een aantal jaren zijn Toon en z’n vrouw in het boerderijtje getrokken. Naast het huis bouwde Toon een groene werkplaats en daar sleutelde hij aan de fietsen. In de voorkamer stonden enkele nieuwe fietsen voor de verkoop.

Samen kregen ze 4 kinderen, 3 jongens en een deern waarvan Jan er 1 was. Deze zou later de zaak overnemen maar er konden geen 2 gezinnen leven van de opbrengst van de zaak, dus Jan moest wachten tot Toon gepensioneerd was en er mee op hield. 

Bij de begrafenis van Toon kwam er een klant naar Jan en Bets toe, die vertelde dat ze vroeger bij hen thuis best arm waren. Ze probeerden zoveel mogelijk zelf te repareren aan de fietsen die ze hadden en als het nodig was dan maar naar Toon en ze hebben daar nooit een cent voor hoeven te betalen, dat siert een mens als Toon.

We gaan door met Jan van Domselaar (geb. 1924 overl. 2007). Na zijn schooltijd is hij operatie- assistent geweest op de veeartsenijschool in Utrecht. Dat heeft hij een aantal jaren gedaan maar het was niet helemaal zijn ding. Voordat hij de winkel over kon nemen heeft hij bij Firma Lambalgen in de winkelbetimmering gewerkt en hij heeft nog melk gereden.

Toen hij nog in Utrecht werkte heeft hij Elisabeth Hardeman (Bets geb. 1929) leren kennen. Zij woonde in Maarsbergen in het spoorhuis. Als het huis er nu nog zou staan was dat tussen het spoor en de snelweg. Dochter van Arris en Hilletje Hardeman, een gezin van 11 kinderen.

Bets Hardeman ging na de lagere school naar de spinazieacademie maar werd ziek en ging thuis meehelpen want die onzin die ze op school vertelden daar had ze niks aan, dat kon haar moeder haar wel leren. Zo ging dat in die tijd .

Maar eerst nog een stukje oorlog. Bets haar broer Jan moest gaan werken in Duitsland. De eerste keer dat hij naar huis kwam is hij in een kamertje bij zijn zus en zwager ondergedoken geweest. Maar daar in je eentje zitten was heel moeilijk voor hem en vader zei tegen Bets: “ga jij maar bij Jan zitten “. Zo hebben Bets en Jan 2 jaar in elkaars gezelschap verkeerd. Dan krijg je een speciale band met elkaar. 

Jan Hardeman is veel te jong overleden op 39 jarige leeftijd (1960). Tijdens werkzaamheden in een tankwagen bij de smederij van Kleinveldink is hij verbrand en na 3 weken ziekenhuis overleden. Eind van de oorlog is er een trein in Maarsbergen gebombardeerd en alle ruiten van hun huis waren stuk, dus konden ze daar niet blijven. Daarna gingen ze naar de Griftdijk waar Bets haar oudste zus Annie en haar gezin woonden.

Verkering vragen ging vroeger best wel makkelijk. Tijdens een feest in Woudenberg (1948) waar Bets Hardeman was en ook weer naar huis moest, vroeg Jan of hij mee mocht rijden en ja hoor zo is het gekomen. In 1950 zijn Jan en Bets getrouwd en zijn 57 jaar getrouwd geweest. De eerste 4 jaren hebben ze in de Slappedel, in een aanbouw bij Kleinveld, gewoond. Daar is de oudste, Bep (1952) geboren. 

Daarna verhuisden ze naar de Middenstraat, tegenover de winkel. Daar is, op de verjaardag van haar moeder, Hillie (1955) geboren. Ton is geboren in 1958. Op 1 maart 1961 heeft Jan van Domselaar de winkel van zijn vader overgenomen en zijn Toon en zijn vrouw verhuisd naar de overkant van de winkel waar eerst Jan en Bets hebben gewoond. In 1966 is Arris geboren.

Jan en Bets zijn altijd gastvrij geweest. Vriendjes, vriendinnetjes, vertegenwoordigers, iedereen kon binnen komen. Het waren harde werkers. Gijs Beeker werd als knecht aangenomen en heeft tot 1985 bij Jan gewerkt, een fijne vent. 

Op de “dealerdagen” van o.a. Gazelle zagen Jan en Bets dat de mooie dames in een bontjas de plakken cake, die gratis waren, in hun tassen lieten verdwijnen en de heren deden dat met de sigaretten en sigaren. In die tijd werd er veel op afbetaling gekocht zonder rente te hoeven betalen. Regelmatig moesten ze achter de centen aan. Waar ze best wel moeite mee hadden waren de mensen die zich beter voor deden dan dat ze waren.

Een mevrouw had voor haar zoon een brommer gekocht (Kreidler) op afbetaling. Dan werd er maandelijks een bedrag betaald. Totdat deze mevrouw zelf met de maandelijkse afbetaling had gesjoemeld. Dat werd Bets te gortig. Bijna werd de klant over de toonbank getrokken want dat liet ze niet gebeuren. Krantenboer Jansen van de stomerij was tegelijkertijd in de winkel en vertelde aan Bets dat deze mevrouw nog een broekpak had hangen, deze moest eerst betaald worden, dan kon ze het mee krijgen. Volgende dag kwam Jansen weer en zei “van joe geld het ze het broekpak bij mien op gehaald“ en “mins wat kan jie lilijk doen“. Later hebben ze er smakelijk om gelachen. Ze weet ook nog dat er een nieuwe inwoner met een vooraanstaande baan voor het eerst kwam en vroeg of hij korting kreeg als hij een fiets kocht, want bij v. Dijk kreeg hij dat wel. Nou, zegt Jan “dan ga je de fiets maar mooi daar kopen“. Dus doe maar gewoon bij Jan en Bets van Domselaar.

Vanaf 1965 hebben ze een benzinepomp gehad. Deze stond eigenlijk aan de Vondellaan die daar toen is aangelegd. Het begon eerst met Orion, daarna Burma en als laatste Aral, mengsmering voor de brommers en benzine voor de auto’s. 

Boekhouding moest in de avonduren en in het weekend gedaan worden en de rekeningen mochten Bep en Hillie wegbrengen. Dat scheelde weer postzegels. Alleen bij een klant aan de Ringelpoel niet, daar liep een grote hond buiten. Bij thuiskomst zei Hillie tegen haar vader “als je daar de rekening wil hebben doe je het zelf maar “.

Jan met Gijs deden de werkplaats en Bets de winkel. Jan v. Domselaar is ook nog vele jaren als vrijwilliger bij de Woudenbergse brandweer geweest. In 1985 zijn Jan en Bets gestopt met de winkel en werkplaats. Ze waren toen rond de 60 jaar. 

Jan heeft nog een aantal jaren bij de benzinepomp van van Laar in Maarsbergen gestaan en Bets is toen de vut ingegaan. In 1987 zijn ze in het huis op de Vondellaan 1 gaan wonen. Bets woont daar nog steeds met veel plezier. Fietsen doet ze niet meer maar een rondje lopen doet ze graag.

Sinds het begin van de pandemie doet Hillie de boodschappen voor haar. Ze heeft 1x in de week hulp, maar zelf doet ze nog best het nodige in huis zoals een wasje, stoffen en zelf eten koken. Op een trapje staan niet want dan is ze wat wiebelig. Streekromans leest ze veel, maar dan moet eerst de boel aan kant zijn. En zo heurt het. Inmiddels is ze 92 jaar en dat koppie doet het nog prima. Cor Koomen heeft de winkel overgenomen en het linkse deel van het pand bij de winkel getrokken. Cor heeft daar gezeten van 1985 tot 2003. In 2003 heeft Gerdo Hardeman de winkel overgenomen en ja hoor, het is nog familie van Bets van Domselaar – Hardeman.

Bets en Hillie, bedankt voor het gesprek, ik heb er van genoten .

Janny Goemaat